Guzy narządu ruchu to określenie na różnego rodzaju zmian nowotworowych, które mogą występować w tkankach i narządach związanych z ruchem. Obejmują one zarówno nowotwory łagodne, niezłośliwe, jak i nowotwory złośliwe, rakowe. Mogą pojawić się w każdym wieku, również u dzieci i młodzieży w związku z okresem wzrostu i wzmożona aktywnością tkanek. Zdecydowaną większość stanowią na szczęście guzy łagodne, niedające przerzutów oraz niezagrażające życiu dziecka.
Diagnoza i leczenie guzów narządów ruchu wymagają współpracy lekarzy różnych specjalności, takich jak ortopedzi, onkologowie, radiolodzy i chirurdzy onkologiczni. Celem diagnostyki guza kości jest ustalenie jego charakteru oraz towarzyszącego mu ryzyka patologicznego złamania kości. Nowotwory pierwotne narządu ruchu stanowią około 6-7% wszystkich schorzeń nowotworowych rozpoznawanych u dzieci i młodzieży.
Guzy kości, skrótowy podział
Guzy występujące w kościach można podzielić, w zależności od jakiej tkanki pochodzą na:
- z tkanki kostnej – kostniaki kostnawe będące łagodnym nowotworem tkanki kostnej, typowa lokalizacja to trzony kości długich, paliczki, a także miednica, łopatki oraz kręgi, leczenie polega na chirurgicznej resekcji guza.
- z tkanki chrzęstnej – chrzęstniaki należące do nowotworów niezłośliwych tkanki chrzęstnej wzrostowej lub włóknistej, występują w kościach długich ręki, paliczkach śródręcza, w kości udowej i piszczelowej, najczęściej są wykrywane przypadkowo, leczenie polega na wyłyżeczkowaniu zmiany i wypełnieniu ubytku przeszczepami kostnymi.
- z tkanki włóknistej – włókniaki i dysplazje włókniste to nowotwory o charakterze niezłośliwym zbudowane z tkanki włóknistej, małe ogniska wymagają obserwacji, duże (powyżej 50% obwodu kości) powodują złamania, leczenie to usunięcie, wypełnienie przeszczepem i stabilizacja profilaktyczna. Wyrośla chrzęstno-kostne to nowotwory łagodne najczęściej występujące u dzieci i młodzieży w okolicy stawu kolanowego, 1-2% może mieć charakter złośliwy, zalecane jest leczenie chirurgiczne. Torbiele samotne lub tętniakowe są zmianami niszczącymi, osłabiającymi kość skutkującymi wzrostem podatności na złamanie patologiczne, a ich leczenie polega na łyżeczkowaniu i wypełnieniu przeszczepem, możliwe są wznowy miejscowe.
Guzy narządów ruchu mogą pochodzić również od innych tkanek (mięśniowej, nerwowej itp.), mogą też być przerzutami nowotworów z narządów wewnętrznych.
Leczenie guzów narządu ruchu
Diagnostyka guza pomaga ustalić jego charakter i towarzyszące mu ryzyko patologicznego złamania kości. Podczas diagnostyki ustala się możliwości zmian zapalnych, zmian gruźliczych. Po diagnostyce podstawowej wykonuje się biopsję lub usunięcie guza. Rozpoznanie ostateczne stawiane jest po badaniu histopatologicznym. W Szpitalu Carolina wykonywane są wszystkie procedury związane z leczeniem ganglionów, chrzęstniaków i kostniaków, łyżeczkowaniem torbieli, wypełnianiem przeszczepami metodą artroskopową lub na otwarto oraz biopsje zmian kości i stawów.