Warszawa to, jak na stolicę państwa przystało, miejsce pełne historycznych zakątków i budowli. Jedne z nich, jak na przykład kościoły, nadal funkcjonują zgodnie ze swoim pierwotnym przeznaczeniem. Inne natomiast od lat wykorzystywane są do innych celów. Przykładem drugiej sytuacji jest między innymi znajdujący się przy ulicy Nowolipie 2 Pałac Mostowskich.
Na początku dwór Deybela i pałac Hilzenów
Początek historii pałacu Mostowskich stanowi rok 1735, kiedy to powstał piętrowy dwór, będący własnością architekta Warszawy – Jana Zygmunta Deybela. Budynek charakteryzował się trzyokienną fasadą z bocznymi dziedzińcowymi oficynami. W następnych latach znajdujący się pod opieką biskupów wileńskich dwór przekształcono w pałac. Zadbano o dobudowanie dwóch kolejnych skrzydeł, z których wschodnie było murowane jednopiętrowe. Zachodnie skrzydło parterowe natomiast oparto na konstrukcji drewnianej.
Od roku 1762 właścicielem pałacu był Jan August Hylzen, wojewoda miński. Nabywając znajdujący się na południe od rezydencji plac, powiększył prowadzący do niego dziedziniec i zadbał o zamontowanie reprezentacyjnej bramy wjazdowej. Prowadzono dalsze prace mające na celu rozbudowę kompleksu o stajnie i wozownie. Niestety, zostały one przerwane w wyniku śmierci właściciela w roku 1767. O dalszy rozwój pałacu zadbała Konstancja Hylzenowa, wdowa po wojewodzie, dodając do niego klasycystyczny, dwupiętrowy korpus główny, sięgający ulicy Nowolipie. Pierwotny, stary pałac rozebrano, a kolejne prace budowlane doprowadziły do powstania wewnętrznego dziedzińca i oranżerii. W takiej też formie przejął we władanie wnuk Jana Hylzena, kasztelan raciąski, Tadeusz Antoni Mostowski.
Kulturalne dzieje pałacu Mostowskich
W roku 1802 Mostowski otworzył w pałacu drukarnię, wyposażoną w sprowadzone z zagranicy maszyny i czcionki. Funkcjonował tam także salon muzyczno-literacki, skupiający warszawską elitę kulturalną. W roku 1822 pełniący funkcję ministra Komisji Rządzącej Spraw Wewnętrznych i Duchowieństwa Mostowski przekazał budynek na siedzibę instytucji związanych z działającą wówczas władzą.
Kolejne przeobrażenia pałacu przypadły na lata 1823-1826. Przebudowa według projektu Antonia Corazziego, architekta włoskiego działającego w Królestwie Polskim, nadała posiadłości późnoklasyczną formę. Na ścianie z kolumnami pojawiła się charakterystyczna płaskorzeźba autorstwa czeskiego rzeźbiarza, Pawła Malińskiego, wyobrażająca Rolnictwo, Budownictwo, Przemysł i Handel.
W kolejnych latach pałac stanowił siedzibę dla różnych instytucji, takich jak Rada ogólna Lekarska, czy Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji. W późniejszym okresie stacjonował tam Wołyński Pułk Lejb-Gwardii. Na terenie obiektu powstała także cerkiew.
Pałac po zaborach
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości nastał czas odbudowy nie tylko dla społeczności, ale też dla miejskich ośrodków wraz z reprezentującymi je budowlami. Prace restauracyjne w pałacu Mostowskich prowadzono w latach 1925-1926 pod okiem Aleksandra Sygietyńskiego, który zadbał o przywrócenie rezydencji wyglądu sprzed użytkowania go przez rosyjskie wojsko.
W roku 1939 w wyniku działań wojennych spłonęła północna część pałacu. Dalsze lata wojny doprowadziły do zniszczenia posiadłości w blisko 90 procentach. Kolejną odbudową w roku 1949 zawiadywał Zygmunt Stępiński oraz Mieczysław Kuźma. Po zakończeniu prac pałac Mostowskich stał się siedzibą Komendy Stołecznej Milicji Obywatelskiej. Obecnie mieści się tam siedziba Komendy Stołecznej Policji.