Informacje o podwyżkach stóp procentowych budzą wielkie emocje. Co to są stopy procentowe? W jaki sposób są one powiązane z wysokością rat kredytów? Czy są powody do tego, żeby cieszyć się z podwyżek stóp? Na te wszystkie pytania odpowiadamy w poniższym tekście.
Czym są stopy procentowe?
Jaka jest definicja stopy procentowej? Jest to koszt korzystania z pieniędzy udostępnionych przez bank. Stopa procentowa kredytu bankowego ma wyłącznie wpływ na podmiot, który taki kredyt zaciąga. Istnieją również stopy ważne dla całej gospodarki. Ustala je Rada Polityki Pieniężnej.
Jakie wyróżniamy najważniejsze stopy procentowe?
Dlaczego aktualna wysokość stóp procentowych podawanych przez RPP jest istotna? Są one bezpośrednio powiązane z oprocentowaniem kredytów i niektórych obligacji skarbowych. Jakie stopy ustala Rada Polityki Pieniężnej?
Stopa referencyjna
Określa rentowność bonów pieniężnych NBP przeznaczonych dla banków komercyjnych. NBP poprzez emisję i skup bonów wpływa na wysokość środków pieniężnych znajdujących się w dyspozycji banków komercyjnych.
Stopa lombardowa
Określa oprocentowanie pożyczek dla banków komercyjnych. Zastawem w tych pożyczkach są papiery wartościowe. Pieniądze pożyczone w NBP służą później bankom komercyjnym do udzielania kredytów.
Stopa depozytowa
Stopa określa wysokość oprocentowania depozytów złożonych przez banki komercyjne w banku centralnym. Wysoka stopa zachęca banki komercyjne do deponowania środków w NBP.
Stopa redyskontowa weksli
Jest to oprocentowanie odnoszące się do operacji wykupu weksli posiadanych przez banki komercyjne. Wykup ten jest dokonywany przez NBP. Następuje w przypadku, kiedy posiadacz weksla chce mieć dostęp do pieniędzy przed terminem.
Stopa dyskontowa weksli
Określa oprocentowanie kredytów udzielanych bankom komercyjnym przez NBP pod zastaw weksli. Weksle stanowią zabezpieczenie kredytów obrotowych udzielanych przedsiębiorstwom przez banki komercyjne.
Kiedy ustalana jest wysokość stóp procentowych?
Rada Polityki Pieniężnej jest organem decyzyjnym Narodowego Banku Polskiego. W jej skład wchodzi Prezes Narodowego Banku Polskiego i dziewięciu członków powoływanych przez Sejm, Senat i prezydenta. Decyzje dotyczące stóp procentowych podejmowane są na cyklicznych posiedzeniach RPP odbywanych raz w miesiącu. Aktualne terminy posiedzeń można znaleźć na stronie nbp.pl.
Czym kieruje się RPP podczas podejmowania decyzji?
Podstawowym celem działalności RPP jest zapewnienie stabilności krajowej waluty. Głównym zagrożeniem dla tej stabilności jest inflacja. Podwyżki stóp procenowych są jednym z podstawowych sposobów przeciwdziałania inflacji.
Stopy procentowe a kredyty
Stopy procentowe RPP mają wpływ na aktualne oprocentowanie kredytów w bankach. Częścią składową oprocentowania kredytu bankowego jest stawka WIBOR. WIBOR to wskaźnik określający oprocentowanie, według którego banki udzielają sobie pożyczek na rynku wewnętrznym. Stawka WIBOR mieści się przeważnie pomiędzy wartością stopy depozytowej a stopy lombardowej RPP. Wyższe stopy RPP wpływają na wzrost wskaźnika WIBOR. Wysoki WIBOR przekłada się z kolei na zwiększenie oprocentowania kredytów i wysokości rat kredytowych.
Stopy procentowe a oszczędności
Wysokość aktualnej stopy referencyjnej uwzględniana jest przy obliczaniu oprocentowania niektórych obligacji skarbowych. Na rynku mamy dostępne roczne i dwuletnie obligacje z aktualizowanym co miesiąc oprocentowaniem. Oprocentowanie rocznych obligacji ROR to aktualna stawka stopy referencyjnej RPP. W przypadku obligacji dwuletnich DOR oprocentowanie to aktualna stawka referencyjna i marża w wysokości 0,25 punktu procentowego. Zwiększanie stóp procentowych powoduje wzrost wysokości comiesięcznych odsetek wypłacanych posiadaczom obligacji.
Dlaczego stopy są podwyższane?
Czym jest inflacja? Jest to wzrost ogólnego poziomu cen w gospodarce. Głównym powodem wzrostu jest nadmiar pieniądza w obiegu na rynku. Wyższe raty kredytów powodują ściąganie pieniędzy z gospodarstw domowych do banków. Wyższe oprocentowanie transakcji pomiędzy NBP a bankami komercyjnymi transferuje pieniądze do banku centralnego. Wzrost oprocentowania obligacji ma na celu przekonanie ludzi do tego, żeby nadmiar środków przeznaczyli na założenie depozytu.
Konsekwencje zbyt wysokich stóp procentowych
Podniesienie stóp do zbyt wysokiego poziomu może mieć negatywne konsekwencje. Pieniądze zabrane z rynku poprzez wyższe raty kredytów i bardziej atrakcyjne depozyty przekładają się na zmniejszoną konsumpcję. Ściąganie przez NBP środków z banków komercyjnych powoduje zmniejszenie akcji kredytowej. W ekstremalnym przypadku wszystkie czynniki przełożą się na wyhamowanie wzrostu gospodarczego i wzrost bezrobocia.
Podsumowując, informacje o rosnących stopach procentowych mogą mieć wpływ na nasze życie. Możliwe jest to nawet w przypadku, kiedy nie posiadamy żadnego kredytu. Warto więc wiedzieć więcej o stopach procentowych. Gdzie szukać szczegółowych informacji? Dokładne statystyki i opracowania publikowane są na stronie npb.pl.