Rocznica śmierci jednej z najważniejszych kobiet polskiego renesansu przypada 19 listopada – to właśnie tego dnia w 1557 roku odeszła Bona Sforza, królowa, która zmieniła oblicze naszego kraju. Urodzona we włoskim Vigevano, ostatnie lata spędziła już daleko od polskiego dworu, w Bari, gdzie dziś spoczywają jej szczątki w bazylice św. Mikołaja.
Korzenie włoskiej dynastii i droga na polski tron
Bona Sforza pochodziła z jednej z najpotężniejszych włoskich rodzin – ród Sforzów był przez dziesięciolecia symbolem politycznej i militarnej potęgi Mediolanu. Jej przodkowie i krewni tworzyli historię Italii, a rodzinne losy pełne były zarówno blasku, jak i dramatycznych zwrotów. Znawcy historii rodu, opierając się m.in. na książce „Sforza. Dzieje potężnego rodu królowej Bony” autorstwa Aliny Zerling-Konopki, podkreślają, że rozgrywki Sforzów z Viscontimi, ich polityczne sojusze i walki o władzę w Europie miały znaczenie nie tylko dla Italii, ale i dla przyszłości Polski.
Reformatorka i patronka sztuki – dziedzictwo królowej
Po ślubie z Zygmuntem Starym Bona szybko stała się jedną z najaktywniejszych i najbardziej wpływowych osób na dworze królewskim. Zainicjowane przez nią reformy gospodarcze i skarbowe przyniosły realne korzyści mieszkańcom Korony – poprawiły finanse państwa, rozwinęły rolnictwo i wprowadziły innowacyjne rozwiązania administracyjne. Dzięki wykształceniu i otwartości na świat Bona wspierała rozwój nauki, literatury i sztuki, a także podejmowała działania wzmacniające pozycję Polski na arenie międzynarodowej.
Nie tylko królowa – matka i europejska dyplomatka
Bona Sforza znana jest również jako matka Zygmunta Augusta oraz królowych Izabeli, Katarzyny i Anny. Przez te rodzinne powiązania umacniała wpływy Polski w Europie, a także uczestniczyła w skomplikowanych negocjacjach i sojuszach, które miały znaczenie dla losów kontynentu. Jej rola nie ograniczała się do spraw dworskich – aktywnie ingerowała w kwestie polityczne i społeczne, często wyprzedzając swoją epokę.
Rocznica, która prowokuje do refleksji
Dziś, w rocznicę śmierci Bony Sforzy, warto spojrzeć na jej dokonania nie tylko przez pryzmat wielkiej polityki. Pozostawiła po sobie dziedzictwo widoczne w codzienności mieszkańców – od zmian w rolnictwie, przez rozwój miast, po wsparcie dla sztuki i nauki. Złożona osobowość królowej fascynuje historyków i pasjonatów dziejów do dziś.
Dla tych, którzy chcą zagłębić się w niezwykłą historię Bony Sforzy oraz jej wpływ na losy Europy i Polski, wartościową propozycją są publikacje historyczne, zwłaszcza wspomniana książka Aliny Zerling-Konopki, która prezentuje dzieje włoskiego rodu i królowej nie tylko faktograficznie, ale także z literackim rozmachem, pozwalając czytelnikom lepiej zrozumieć realia epoki oraz motywacje jej bohaterów.
Dziedzictwo Bony Sforzy pozostaje żywe – zarówno w pamięci historyków, jak i w codzienności tych, którzy korzystają z przemian zapoczątkowanych przez tę niezwykłą królową.
Źródło: facebook.com/bibliotekapubliczna.pragapolnoc