Pałac Zamoyskich – rezydencja z II połowy XIX wieku

Europejska architektura zachwyca turystów z całego świata. Każdy region kontynentu może pochwalić się własnym, w pewnych względach niepowtarzalnym stylem. Także w Polsce, kraju, którego historia obejmuje ponad 1000 lat istnienia, wyjątkowym budowli nie brakuje. Nawet w zrujnowanej w czasie II wojny światowej stolicy pozostało wiele wartych odwiedzenia miejsc, takich jak świątynie, zamki czy pałace. Jednym z nich jest Pałac Konstantego Zamoyskiego, zlokalizowany przy ulicy Foksal 2 w dzielnicy Śródmieście.

Od ogrodu do pałacu

Pałac Konstantego Zamoyskiego, zwany również Pałacem Zamoyskich, to przykład budowli neorenesansowej. Zanim jednak powstał, na terenach tych mieściły się ogrody spacerowe, które stylizowano na wzór londyńskich Vauxhall Pleasure Gardens, istniejących tam w wieku XVIII. Od nich też wywodzi się nazwa ulicy, przy której wybudowano pałac. Foksal bowiem to wyraźnie spolszczona wersja londyńskiego wzorca.

Pałac pozostający w posiadaniu rodziny Zamoyskich od roku 1870 do 1945 zdewastowano w czasie II wojny światowej. Od 1949 roku służył jako siedziba Stowarzyszeniu Architektów Rzeczypospolitej Polskiej, a po zmianie nazwy organizacji w roku 1952 Stowarzyszeniu Architektów Polskich. W jego murach gościł również Związek Polskich Artystów Malarzy i Grafików.

Rezydencja w wielkim stylu

Pałac Zamoyskich uznawany jest za jeden z najlepiej zachowanych, a przy tym najpiękniejszy przykład architektury rezydencyjnej w Warszawie. Wzniesiona w latach 1875-1877 budowla powstała według projektu wybitnego architekta, Leandra Marconiego, autor nieistniejącej już Wielkiej Synagogi.

W swoim projekcie architekt nawiązał do popularnego w okresie francuskiego baroku stylu entre cour et jardin, którego jednym z najbardziej znanych przykładów jest pałac królewski w Wersalu. Na bryłę pałacu składa się korpus główny z przylegającymi do niego prostopadle dwiema oficynami bocznymi. Kompozycję trzykondygnacyjnej części środkowej budowli wyznaczyło jedenaście osi.

Spoglądając na elewację, nie sposób nie zauważyć odniesień do francuskiej architektury z czasów panowania Henryka IV i Ludwika XIII. To również popularny zabieg, po który sięgano w XIX stuleciu. Wspomniana elewacja pałacu stanowi przykład na zastosowanie stylu pierre-et-brique, co oznacza dosłownie kamień i cegła, choć akurat w przypadku budowli na Foksal to w przeważającej części cegła i tynk połączone z bogatą sztukaterią. Tarasy elewacji ogrodowej oraz taras nad portykiem osłonięto wykonaną z piaskowca balustradą. Na terenie pałacu znajdziemy również niezwykle dekoracyjną, neobarokową bramę.