Kontrola przeprowadzona przez Najwyższą Izbę Kontroli (NIK) ujawniła poważne nieprawidłowości w działaniach Komisji Nadzoru Finansowego (KNF) oraz jej Urzędu (UKNF) w nadzorze nad czterema wybranymi podmiotami finansowymi. Wyniki te są następstwem licznych skarg oraz analizy informacji dostępnych w przestrzeni publicznej. Nadzór KNF nad utworzeniem i działalnością Polskiego Banku Apeksowego S.A. (PBA) został oceniony negatywnie. Podobnie, działania wobec spółek Polnord S.A. oraz Ursus S.A. były niewystarczająco efektywne. KNF posiadała narzędzia, z których nie skorzystała, co stanowiło poważne zaniedbanie.
Problematyczny start Polskiego Banku Apeksowego S.A.
Polski Bank Apeksowy miał pełnić rolę wsparcia dla banków spółdzielczych, które nie przystąpiły do systemów ochrony instytucjonalnej. Aby rozpocząć działalność, PBA potrzebował zgody KNF na utworzenie banku oraz zatwierdzenia umowy zrzeszenia. NIK stwierdziła, że proces ten był prowadzony z naruszeniem przepisów prawa, co opóźniało jego zakończenie. Pomimo że wniosek złożono w 2016 roku, decyzja została wydana dopiero rok później, co było wynikiem nieuzasadnionych działań Przewodniczącego KNF.
Konflikt interesów w restrukturyzacji Getin Noble Bank S.A.
W obliczu trudności finansowych Getin Noble Banku, KNF wyznaczyła Bankowy Fundusz Gwarancyjny (BFG) jako kuratora. BFG, pełniąc jednocześnie funkcje kuratora i organu przymusowej restrukturyzacji, mógł znaleźć się w sytuacji konfliktu interesów. Trybunał Sprawiedliwości UE podkreślił konieczność wdrożenia rozwiązań strukturalnych, by uniknąć takich konfliktów. KNF, według NIK, miał ograniczoną rolę w tym procesie.
Upadek Polnord S.A. — brak reakcji państwowych instytucji
Polnord był jednym z czołowych deweloperów w Polsce, ale jego notowania na giełdzie drastycznie spadły. NIK podkreśla, że nadzór UKNF ograniczał się do formalności, nie angażując się w dogłębną analizę finansów spółki, co mogło przyczynić się do jej upadku.
Ursus S.A. i niewystarczające działania nadzorcze
Znana marka Ursus S.A. znalazła się w trudnej sytuacji, która doprowadziła do ogłoszenia upadłości w 2021 roku. NIK wskazuje na wątpliwości dotyczące działań UKNF wobec spółki, sugerując możliwość skierowania sprawy do prokuratury z powodu podejrzenia popełnienia przestępstw.
Podsumowując, działania Komisji Nadzoru Finansowego cechowały się opieszałością i formalizmem, co negatywnie wpływało na sytuację nadzorowanych podmiotów oraz na ochronę praw inwestorów.