Rośliny płożące i okrywowe to prawdziwe skarby współczesnego ogrodnictwa. Ich zdolność do szybkiego rozprzestrzeniania się i tworzenia zwartych, atrakcyjnych dywanów zieleni sprawia, że są nieocenione w wielu trudnych miejscach ogrodu. Stanowią doskonałe rozwiązanie dla skarp, miejsc pod drzewami, zacienionych zakątków czy też jako alternatywa dla tradycyjnego trawnika. Odpowiednio dobrane gatunki nie tylko upiększą przestrzeń, ale również ograniczą rozwój chwastów, zatrzymają wilgoć w glebie i ochronią ją przed erozją. Poznajmy najlepsze gatunki roślin płożących i okrywowych, które sprawdzą się w każdym ogrodzie.
Dlaczego warto stosować rośliny płożące i okrywowe?
Zanim przejdziemy do przeglądu gatunków, warto zrozumieć, jakie korzyści płyną z wprowadzenia roślin płożących i okrywowych do ogrodu. Rośliny okrywowe to naturalna alternatywa dla trawnika, szczególnie w miejscach, gdzie trawa słabo rośnie. Dzięki zwartemu pokryciu gleby skutecznie hamują rozwój chwastów, co znacząco zmniejsza nakład pracy związany z pielęgnacją ogrodu.
Kolejną zaletą jest ich zdolność do stabilizacji gleby na skarpach i zboczach, gdzie zapobiegają erozji. Rośliny płożące doskonale sprawdzają się również jako warstwa ochronna dla gleby – utrzymują wilgoć, regulują temperaturę podłoża i wzbogacają je w materię organiczną. Wiele gatunków stanowi także schronienie dla pożytecznych owadów, przyczyniając się do zwiększenia bioróżnorodności w ogrodzie.
Badania wykazują, że zastąpienie części trawnika roślinami okrywowymi może zmniejszyć zużycie wody w ogrodzie nawet o 30%, co jest szczególnie istotne w obliczu coraz częstszych okresów suszy.
Najlepsze rośliny okrywowe do miejsc słonecznych
Nasłonecznione części ogrodu to idealne miejsce dla wielu gatunków roślin płożących, które nie tylko świetnie znoszą intensywne światło, ale również często obficie kwitną, dodając kolorów ogrodowej przestrzeni.
Rozchodnik okazały (Sedum spectabile) to jedna z najwdzięczniejszych bylin płożących. Tworzy zwarte kobierce o mięsistych, sukulentowych liściach w różnych odcieniach zieleni, szarości czy purpury. Późnym latem i jesienią zachwyca kwiatostanami w kolorach od białego przez różowy do intensywnie czerwonego. Jest niezwykle odporny na suszę i mróz, a dodatkowo przyciąga motyle i pszczoły.
Macierzanka piaskowa (Thymus serpyllum) to niskopiętrowa, aromatyczna bylina płożąca o drobnych, zimozielonych liściach. Tworzy gęste, miękkie kobierce, które w okresie kwitnienia (maj-sierpień) pokrywają się drobnymi, różowymi lub fioletowymi kwiatami. Doskonale sprawdza się na suchych, piaszczystych glebach, a jej intensywny zapach odstrasza niektóre szkodniki.
Żagwin ogrodowy (Aubrieta x cultorum) to szybko rosnąca roślina płożąca, tworząca zwarte poduszki, które wiosną obsypują się drobnymi kwiatami w odcieniach fioletu, różu lub bieli. Jest idealny do ogrodów skalnych, murków i na skarpy. Preferuje przepuszczalne, wapienne podłoże i pełne słońce.
Rośliny okrywowe do cienia – sprawdzone gatunki
Zacienione miejsca w ogrodzie często stanowią wyzwanie dla ogrodników. Na szczęście istnieje wiele roślin płożących, które nie tylko tolerują brak światła, ale wręcz w takich warunkach prosperują najlepiej.
Bluszcz pospolity (Hedera helix) to zimozielona, wieloletnia roślina płożąca, idealna do głębokiego cienia. Tworzy gęsty, ciemnozielony dywan, który skutecznie pokrywa nawet duże powierzchnie. Jest niezwykle wytrzymały na trudne warunki glebowe i klimatyczne. Doskonale sprawdza się pod drzewami, gdzie niewiele innych roślin jest w stanie przetrwać.
Barwinek pospolity (Vinca minor) to kolejna niezawodna roślina okrywowa do cienia. Jego błyszczące, zimozielone liście tworzą atrakcyjne tło dla niebieskich kwiatów, które pojawiają się wiosną. Barwinek jest łatwy w uprawie, odporny na choroby i szkodniki, a także na trudne warunki glebowe.
Kopytnik pospolity (Asarum europaeum) to rodzima roślina leśna o błyszczących, nerkowatych liściach, która tworzy zwarte, niskie kobierce. Jest idealny do głębokiego cienia, gdzie inne rośliny sobie nie radzą. Preferuje żyzne, próchnicze gleby o umiarkowanej wilgotności i stanowi doskonałe rozwiązanie dla naturalnych, leśnych zakątków ogrodu.
Krzewy płożące – ozdobne i funkcjonalne
Krzewy płożące to grupa roślin o szczególnych walorach dekoracyjnych, które jednocześnie spełniają wszystkie funkcje roślin okrywowych. Ich większe rozmiary i bardziej zdrewniała struktura sprawiają, że są idealnym wyborem na większe powierzchnie oraz trudne stanowiska.
Irga pozioma (Cotoneaster horizontalis) to jeden z najpopularniejszych krzewów płożących. Charakteryzuje się szeroko rozpostartymi, poziomo ułożonymi pędami, które jesienią pokrywają się licznymi czerwonymi owocami, utrzymującymi się przez długi czas. Irga jest niezwykle odporna na mróz i suszę, doskonale sprawdza się na skarpach i w ogrodach skalnych.
Jałowiec płożący (Juniperus horizontalis) to zimozielony krzew o płaskim pokroju i igłach w różnych odcieniach zieleni, srebra czy błękitu. Tworzy rozległe kobierce, które skutecznie pokrywają glebę i zapobiegają erozji. Jest wyjątkowo odporny na suszę, mróz i zanieczyszczenia powietrza, co czyni go idealnym do trudnych miejsc w ogrodzie.
Pięciornik krzewiasty (Potentilla fruticosa) w odmianach płożących to krzew o długim okresie kwitnienia (od maja do października). Jego drobne, żółte kwiaty przyciągają pszczoły i motyle, a gęsty pokrój skutecznie pokrywa glebę. Jest łatwy w uprawie i tolerancyjny wobec różnych typów gleby, co czyni go wszechstronnym wyborem do wielu ogrodowych aranżacji.
Byliny płożące kwitnące – kolor i struktura
Jeśli zależy nam nie tylko na praktycznej funkcji roślin okrywowych, ale również na efekcie wizualnym, warto sięgnąć po byliny płożące, które zachwycają obfitym kwitnieniem.
Floks szydlasty (Phlox subulata) tworzy niskie, zimozielone kobierce, które wiosną całkowicie pokrywają się drobnymi kwiatami w kolorach od białego przez różowy do fioletowego. Jest łatwy w uprawie, odporny na suszę i mróz, doskonale sprawdza się na rabatach, w ogrodach skalnych i na skarpach.
Gęsiówka kaukaska (Arabis caucasica) to niska bylina tworząca zwarte poduszki, które wczesną wiosną obsypują się drobnymi, białymi kwiatami. Jest niezwykle odporna na trudne warunki, doskonale rośnie na przepuszczalnych, wapiennych glebach w pełnym słońcu. Jej kaskadowy wzrost sprawia, że świetnie prezentuje się na murkach i skarpach.
Dzwonek karpacki (Campanula carpatica) w odmianach płożących tworzy niskie kępy, które w okresie kwitnienia (czerwiec-sierpień) pokrywają się licznymi, dzwonkowatymi kwiatami w kolorze niebieskim lub białym. Jest łatwy w uprawie, preferuje przepuszczalne, żyzne gleby i stanowiska słoneczne do półcienistych. Jego delikatna uroda dodaje lekkości każdej ogrodowej kompozycji.
Praktyczne wskazówki dotyczące uprawy roślin płożących
Chociaż rośliny płożące i okrywowe są generalnie łatwe w uprawie, kilka praktycznych wskazówek pomoże osiągnąć najlepsze rezultaty. Przed sadzeniem warto dokładnie przygotować teren, usuwając wszystkie chwasty, szczególnie te wieloletnie. W pierwszym roku po posadzeniu rośliny okrywowe wymagają regularnego podlewania, aby dobrze się ukorzeniły.
Większość gatunków najlepiej rośnie, gdy sadzimy je w grupach, zachowując odpowiednie odstępy zgodne z docelowymi rozmiarami roślin. Rośliny płożące szybko rosnące, takie jak bluszcz czy barwinek, mogą wymagać okresowego przycinania, aby nie rozprzestrzeniały się poza wyznaczony obszar.
Warto również pamiętać, że nawet najbardziej odporne rośliny okrywowe w pierwszych latach po posadzeniu mogą wymagać odchwaszczania, dopóki nie utworzą zwartego kobierca. Jednak z czasem, gdy w pełni pokryją glebę, praktycznie wyeliminują problem chwastów, co jest jedną z ich największych zalet.
Zamiast sadzić pojedyncze okazy roślin okrywowych, lepiej jest posadzić kilka mniejszych roślin w odstępach 30-40 cm. Taki zabieg znacząco przyspieszy pokrycie terenu i da lepszy efekt wizualny.
Rośliny płożące i okrywowe to nie tylko praktyczne rozwiązanie wielu ogrodowych problemów, ale również sposób na stworzenie pięknych, naturalnych kompozycji o zróżnicowanej teksturze i kolorystyce. Dzięki ogromnej różnorodności gatunków i odmian, każdy ogrodnik znajdzie idealne rośliny dopasowane do specyficznych warunków swojego ogrodu oraz własnych upodobań estetycznych. Wprowadzenie tych roślin do ogrodu to inwestycja, która z każdym rokiem będzie przynosić coraz większe korzyści – zarówno estetyczne, jak i praktyczne.