Pierwsza dekada Ogrodu Sprawiedliwych – miejsca honorującego bohaterów moralnych

Minęło już 10 lat odkąd Ogród Sprawiedliwych, upamiętniający ludzi odważnie stawiających opór totalitaryzmowi i ludobójstwu, został udostępniony dla publiczności. Ten niezwykły obiekt został otwarty dla wszystkich dokładnie 10 lat temu, 5 czerwca 2014 roku. Miejscem tym pragniemy oddać hołd tym, którzy zasługują na wieczną pamięć za swoje bohaterskie czyny polegające na obronie prawdy i godności człowieka oraz pomocy ofiarom.

Przed dziesięcioma laty, 5 czerwca 2014 roku, w ramach obchodów Święta Wolności upamiętniającego 25. rocznicę wyborów 4 czerwca 1989 roku, odbyło się uroczyste otwarcie Ogrodu Sprawiedliwych. Wydarzenie to zgromadziło bliskich ludzi, którzy zostali uhonorowani w ogrodzie, w tym Aleksandra Edelmana – syna Marka Edelmana, rodzinę Tadeusza Mazowieckiego oraz aktorkę Maję Komorowską. W inaugurację zaangażowało się również Muzeum Historii Żydów Polskich. Pierwszymi Sprawiedliwymi, którzy znaleźli swoje miejsce w Ogrodzie byli: Jan Karski, Marek Edelman, Tadeusz Mazowiecki, Anna Politkowska, Magdalena Grodzka-Gużkowska oraz Antonia Locatelli.

Chciałbym przy tej okazji wyjaśnić, kto jest uważany za “Sprawiedliwego”. Termin ten pojawił się po raz pierwszy w Memoriale Jad Waszem – izraelskim instytucie ufundowanym w 1953 roku dla upamiętnienia ofiar Holocaustu. Początkowo określało to osoby, które ryzykowały własne życie ratując Żydów podczas II wojny światowej. Dziś jednak termin ten ma szersze zastosowanie i odnosi się do osób, które mają siłę i odwagę stawić czoła totalitaryzmowi i ludobójstwu, broniąc godności człowieka, pomagając ofiarom i występując w obronie prawdy.

Podczas ceremonii otwarcia ogrodu w 2014 r., ówczesny wiceprezydent Warszawy, Włodzimierz Paszyński, stwierdził: “Nasza obecność tutaj to przede wszystkim hołd składany wszystkim sprawiedliwym, szlachetnym, nieugiętym – zarówno w obliczu zagłady, jak i innych przejawów zła i okrucieństwa tego najlepszego ze światów”.